Wat is nodig bij optimaal bewegen?

Optimaal bewegen? Hoe doe je dat? Besef dat het lichaam echt zoveel slimmer is dan we beseffen. Het zoekt namelijk altijd naar een oplossing die op dat moment het beste voor het lichaam is. Ja, er zijn zeker momenten waarbij je lichaam té beschermend is in het zoeken naar oplossingen. Denk hierbij aan chronische pijn. Op dit laatste kom ik in een latere blog nog wel eens terug. Vandaag wil ik het vooral hebben over lenig zijn en stijf zijn. Lenig zijn is namelijk niet per se gezond en stijf zijn is niet per se ongezond.

Opbouw lichaam om optimaal te bewegen

Je lichaam is namelijk heel slim opgebouwd met afgewisseld steun (stijfheid) en rotatie om je zo optimaal te kunnen laten bewegen.

Je ziet dus dat de rotatie en steun om en om gaan bij optimaal bewegen. Die rotatie (beweeglijkheid) en steun hebben elkaar ook nodig. Denk hierbij aan een duikplank. Als de duikplank te stijf is, kun je je niet goed afzetten om hoog te springen. Maar datzelfde geldt ook als de duikplank niet stijf genoeg is. Dan zak je gelijk omlaag als je erop gaat staan. Bij een katapult heb je dat ook. Die stijfheid is nodig om krachten te kunnen overbrengen. Maar hoe gaat het lichaam hiermee zal je dan wel denken?

Het lichaam past aan

Ik neem even hierbij de knie (steun), heup (rotatie) en onderrug (steun) als voorbeeld, omdat ik dit in de praktijk vaak zie. Onderrugklachten komen regelmatig voor. Dit kan natuurlijk allerlei oorzaken hebben. Alleen wat ik vaak zie, is dat deze klachten vaak te maken hebben met een bewegingsbeperking in de heupen. De heupen zijn dan in staat om minder te roteren dan dat ze eigenlijk kunnen. De heupen zijn dan dus stijver dan eigenlijk de bedoeling is. De onderrug (of knieën) gaan dit dan compenseren door meer beweeglijk te worden dan de bedoeling is. De heupen zijn een heel groot gewricht en er zitten grote spieren omheen. Dus de heupen kunnen hun klachten heel lang verborgen houden en ter compensatie ga je het dus een verdieping hoger (de onderrug) of lager (knieën) voelen. Dus als dit het geval is, is het belangrijk om aan de mobiliteit (zie volgende deel) van de heupen te gaan werken.

Als je snel last hebt van je middenrug (rotatie), schouder (rotatie) of nek (afhankelijk van deel steun of rotatie) kan het ook komen doordat de stijfheid van je schouderbladen niet groot genoeg is. Dus op zo’n moment moet je de spieren die het schouderblad op zijn plek houden trainen. En zo werkt het met allerlei gewrichten in je lijf. Vergeet bij pijnklachten niet om er een laagje onder of erboven te kijken of daar eventueel iets op te lossen is.

Mobiliteit

Met mobiliteit bedoel ik de beweeguitslag waarover je controle hebt. Daarbij speelt de combinatie van lenigheid, kracht en coördinatie een rol. Dus sommige mensen kunnen heel erg lenig zijn, maar ze hebben geen controle over hun gewrichten in de eindstanden. Die hebben dus geen grote mobiliteit. Je lijf weet zelf heel goed wat zijn mobiliteit is en is per persoon verschillende. Daarom kan de ene persoon dieper in een squat dan de ander (naast de anatomische verschillen dan). En dit kan ook nog eens per moment verschillen. Je brein weet onbewust wanneer het goed is om wel dieper te kunnen squatten en wanneer niet.

Stel dat je slecht geslapen hebt, veel gedaan hebt en moe bent. Als je dan gaat squatten met dezelfde gewichten als dat je helemaal fit bent, zal je merken dat je minder diep kan. Je brein merkt namelijk dat je het op dat moment niet aankan, dus het beperkt je mobiliteit en maakt je lichaam stijver om de krachten te kunnen opvangen. Daarom kun je sowieso bij zwaardere gewrichten niet te diep squatten als je dit niet getraind hebt. Dus blijf stap voor stap opbouwen en houdt je ego buiten de deur.

Stijfheid belangrijk bij overbrengen van krachten

Ik neem even boksen als voorbeeld. Als ik net met iemand begin met boksen gebruiken ze vaak alleen nog hun armen en schouders. Dit maakt dat ze nog niet heel veel kracht kunnen leveren. Als iemand getrainder wordt in boksen gaan ze meer hun hele lichaam gebruiken. Dan worden de kracht van de spieren rondom de heupen ingezet, de stijfheid/steun van de romp brengt de krachten over naar de armen waardoor je veel meer kracht leveren tijdens het boksen. Dus als de romp zich stijver kan houden, kan het ook meer kracht overbrengen van de heupen naar de armen.

Neem deze boodschap mee om optimaal te bewegen

En ja, ik snap dat het best moeilijk kan zijn om het bovenstaande te begrijpen. Maar neem in ieder geval dit mee: als je ergens pijnklachten hebt, vergeet niet om een ‘verdieping’ hoger of lager te kijken en ga daarmee ook aan de slag. En met trainen is het dus goed om te kijken naar wat er nodig is om de juiste functies (rotatie of steun) van de gewrichten te gebruiken. En hier kan een trainer je bij helpen.